wtorek, 27 marca 2012 19:45 |
ŚWIEŻAWSCY HERBU PAPRZYCA
Ród Kuszabitów (Paprzyców) swój początek bierze w wieku IX w Czechach, w wieku X, przemieszcza się nad Łabę na tereny uprzednio zamieszkiwane przez średniowieczne plemię słowiańskie Głomacze – Dalemińcy, zaliczane do plemion serbskich. Plemię to osiadłe między środkową Łabą, a Muldą, na południu ziemie ich sięgały Gór Kruszcowych w sąsiedztwie Czechów. Podbój ziem Głomaczy – Dalemińców rozpoczął w 928 roku Henryk I Ptasznik z saskiej dynastii Ludolfingów, książe Saksonii, król Niemiec, ojciec Ottona I Wielkiego, zdobywając w 929 roku gród centralny Dalemińców – Ganę, urządził obrońcom rzeź. W miejscu zburzonej Gany Henryk I zbudował później Miśnię nad Łabą. Tereny wzdłuż Łaby w okolicach Miśni, oraz powstałego na przełomie XII i XIII wieku Drezna, zajęli osadnicy sascy oraz w niewielkiej ilości czescy wypierając całkowicie Słowian Połabskich m. in. Dalemińców. W X wieku we wsi Paprzyca (Pappritz – na przedmieściach obecnego Drezna) zamieszkiwali protoplaści rodu Kuszabitów (Paprzyców). Przed upływem XII stulecia Kuszabici opuścili Paprzycę oraz Saksonię i osiedlili się na Śląsku, w okolicach Wrocławia i Oleśnicy. Osiedli w miejscowości Raków (stąd równoznaczna nazwa herbu Kuszaba – Rakwicz). Jednak po przegranej bitwie pod Legnicą w roku 1241, Kuszabici powędrowali dalej na północ. Część rodu osiadła w miejscowości Iwiczna koło Łęczycy, przyjmując nazwisko Iwiccy, pozostali poszli jeszcze dalej na Ziemię Dobrzyńską : do Świeżaw – Świeżawscy.Na Ziemię Dobrzyńską dotarli w latach 1241-1243.W latach 1241-43 Konrad I Mazowiecki, chcąc zabezpieczyć północną granicę Mazowsza i Ziemi Dobrzyńskiej przed zapędami Prusów, a także rozwijającej się potędze Zakonu Krzyżackiego, zaczął budować wzdłuż tej granicy pas strażnic, gdzie osadzał rycerzy (często czeskich i niemieckich), którzy zobowiązywali się do pełnienia obronnej służby granicznej. Wśród tych rycerzy znalazł się prawdopodobnie rycerz czeski herbu Kuszaba (Paprzyca), protoplasta Świeżawskich, który w zamian za obronę granic Ziemi Dobrzyńskiej, otrzymał w dziedzictwo wieś Świeżawy, położone w północnej części Ziemi Dobrzyńskiej w okolicy Rogowa w powiecie rypińskim. Świeżawscy przyjęli nazwisko od nazwy miejscowości Świeżawy (Szwiessawy). Ziemie na Ziemi Dobrzyńskiej, a w szczególności w okolicach Rogowa były słabe – piaszczyste. Prawidłowością okresu, w którym rycerze osiadali na nadanych im, lub zakupionych przez nich własnościach było to, że zajmowali się uprawą gruntów (rolnictwem). Świeżawscy podobnie jak inni, także zajęli się rolnictwem. W XV wieku Polska po wygranej bitwie z krzyżakami pod Grunwaldem w 1410 roku, oraz zawartym Pokojem Toruńskim w 1466 roku miała względny spokój od prowadzonych wojen. Pozwoliło to zająć się rozwijaniem działalności gospodarczej – rolnictwem i handlem. W przypadku Świeżawskich okres XV wieku bez wojen wpłynął pozytywnie na rozwój tej rodziny i posiadanego przez nią majątku. W końcu XV i na przestrzeni XVI wieku koligacje rodzinne Świeżawskich z Łaszcz - Radomińskimi h. Prus II (wilczekosy) korzystnie wpłynęły na rozwinięcie posiadanej własności w Świeżawach. Pierwszym znanym z rodu Świeżawskich, przyjmijmy to protoplastą rodu był Bartłomiej ur. ok. 1470 roku, właściciel części Świeżaw i Radomina, żonaty z Łaszcz - Radomińską h. Prus II. Synem Bartłomieja był Andrzej Świeżawski z przydomkiem „Kawka”, ur. ok. 1500 roku, właściciel części Świeżaw, Blinna, Brzeszczek i Radomina. Posiadał m. in. wiatrak w Świeżawach i karczmę w Blinnie. Synem Andrzeja był Melchior ur. ok. 1525 roku, żonaty z Anną Łaszcz - Radomińską h. Prus II córką Dobiesława Łaszcza z Radomina, właściciel Radomina, pełnił urząd podstarościego grodzkiego bobrownickiego. Synem Melchiora był Jakub ur. ok. 1550 roku, właściciel Świeżaw, Radomina, Blinna, Kunowa, Osikowa i Sosnowa, żonaty był także z Łaszcz - Radomińską h. Prus II. Kolejnym w genealogii był Maciej Świeżawski , ur. w 1590 roku, właściciel Świeżaw, Radomina, Sosnowa i Blinna. Synem Macieja był Wojciech Świeżawski ur. 1610 roku, najmajętniejszy szlachcic w okolicach Rogowa, żonaty z Anną Rościszewską h. Junosza i Anną Mazowiecką h. Dołęga z Mazowsza pow. lipnowski, właściciel Świeżaw, Sosnowa, Radomina, Rogowa, Żołnowa, Dylewa, Blinna a także Tehlowa w ziemi bełskiej. Pełnił urząd podwojewodziego dobrzyńskiego. Tak jak wcześniej napisałem ziemie w okolicach Rogowa były słabe, piaszczyste, natomiast majątek Tehlów w ziemi bełskiej, którego właścicielem stał się Wojciech Świeżawski, z urodzajną ziemią (czarnoziemem), był perełką w rękach Wojciecha. Dlatego jego najstarszy syn Jan ur. w 1650 roku, stał się jej właścicielem, zresztą urodzony był w Tehlowie. Wojciech Świeżawski miał trzech synów i córkę. Najstarszy Jan żonaty z Jadwigą de Chrapenie Rościszewską h. Junosza został dziedzicem Tehlowa i tym samym zapoczątkował linię Świeżawskich w Ziemi Bełskiej i na Lubelszczyźnie. Wrócimy do nich później. Córka Wojciecha Elżbieta ur. 1640 r. wyszła za mąż za Wojciecha Starorypińskiego h. Nałęcz. Najmłodszy syn Stanisław ur. ok. 1670 roku, żonaty z Marianną odziedziczył Świeżawy, Sosnowo i Dylewo. Nie miał jednak męskiego potomka, więc jego własności przeszły w ręce innych rodzin. Natomiast syn Wojciecha, Wojciech junior ur. ok. 1665 roku otrzymał po ojcu części w Świeżawach, Żołnowo i Radomin. Zakładam, że Wojciech junior jest protoplastą linii Świeżawskich zamieszkujących obecnie rejon Rogowa i okolic. Chronologia Świeżawskich od Wojciecha juniora do Franciszka (1790-1859) jest hipotetyczna. W połowie XVIII stulecia plebania kościoła katolickiego w Rogowie uległa spaleniu, wszystkie księgi parafialne uległy zniszczeniu, dlatego ustalenie prawidłowej genealogii Świeżawskich potwierdzonej źródłowo wydaje się być niemożliwe. Niemniej jednak z uwagi na to, że Jakub syn Jakuba i Małgorzaty zm. w roku 1698 w Rogowie był jedynym, o tym nazwisku zamieszkującym gminę Rogowo w tym czasie, umieściłem go jako przodka Franciszka. Franciszek Świeżawski (1790-1859) żonaty z Julianną Rokitnicką h. Prawdzic c. Mateusza i Marianny nie posiadał żadnego majątku. Miał dwoje dzieci: Anielę, która wyszła za mąż za Piotra Trzcińskiego, oraz syna Mikołaja (1823-1901). Mikołaj Świeżawski żonaty z Bogumiłą Brzeską h. Grzymała, przez kilka lat był zarządcą na gruntach Wojciecha Ostrowickiego w Rojewie, zgromadził w ten sposób pewien kapitał , który umożliwił mu zakup działu ziemi w Rojewie w połowie XIX stulecia. Mikołaj miał troje dzieci Anielę, Konstantego i najmłodszego Romana Świeżawskiego (1864-1934) żonatego z Marianną Sulkowską h. Sulima, oraz z Marianną Rzeszotarską h. Junosza. Roman odziedziczył większość gruntów po Mikołaju. Ponieważ nie było tego zbyt wiele, a ponadto Roman miał sześcioro dzieci, więc dziedzictwo Mikołaja zostało całkowicie rozdrobnione. Roman miał pięciu synów : Leona ur. 1899 r., Jana (1894-1964) żonatego z Julianną Waśkiewicz, Feliksa (1896-1978) żonatego ze Stefanią Malanowską, Bronisława (1904-1974) żonatego ze Stanisławą Brzeską i Alojzego (1902-1987) żonatego z Alfredą Piotrkowską, oraz córkę Helenę, która wyszła za mąż za Mioduskiego. Dzieci i wnuki w/w są w znacznej ilości nie będę ich wymieniał. Nadmienię tylko, że ja autor tego opracowania jestem wnukiem Alojzego Świeżawskiego (1902-1987) i synem Feliksa ur.1932 r. Wracamy do linii Świeżawskich, którzy opuścili piaszczyste tereny Ziemi Dobrzyńskiej i przenieśli się na żyzne tereny Ziemi Bełskiej i Lubelszczyzny. Sprzyjające warunki w postaci dobrych żyznych gruntów, dbałość Świeżawskich o dobre wykształcenie, oraz koligacje rodzinne z rodzinami m. in. Rościszewskich,Węgleńskich, Wydźgów, Dramińskich, Rakowskich i Jeżewskich, miały decydujący wpływ na pozycję jaką Świeżawscy osiągnęli na Lubelszczyźnie. Jan Świeżawski ur. w 1650 roku, protoplasta Świeżawskich na Lubelszczyźnie, miał dwoje dzieci : Katarzynę oraz Stanisława Jana, wojskiego bełskiego, żonatego z Zofią z Lipowic Sokolnicką h. Jelita, wymienianego jako właściciela Dylewa i Tehlowa. Określenie jakoby był właścicielem Dylewa może być mylące, ponieważ jego wuj, także Stanisław żonaty z Marianną, syn Wojciecha, (był prawie rówieśnikiem) był właścicielem Dylewa w latach 1707 – 1729 (prawdopodobnie nawet dłużej), może więc w grę wchodzić błędne interpretowanie faktów. Stanisław Jan z Tehlowa miał cztery córki : Barbarę (wyszła za mąż za Zbrożka h. Jasieńczyk), Marię (1702-1781) żona Andrzeja de Preuck Prek h. Borck, starostę bełskigo , skarbnika grabowieckiego, Rozalię (mąż Dąbrowski), Annę (wyszła za mąż za Józefa Węgleńskiego h. Godziemba-Szreniawa, miecznika buskiego) oraz pięciu synów : Jana Antoniego stolnika horodelskiego zm. 1744 r.,rotmistrza walczącego pod Sobieskim, żonatego z Marianną Wydźgą h. Jastrzębiec , Aleksandra zm. 1758 r., starostę cudynowskiego, wojskiego bełskiego, chorążego lubaczowskiego, pułkownika Wojsk Koronnych, żonatego z Elżbietą Dramińską h. Suchekomnaty, Elżbietą Blinowską h. Ostoja i Marią Strzemeską h. Lubicz, którego córka Katarzyna była żoną Ignacego Potockiego h. Pilawa (złota), Aleksander, pułkownik Wojsk Koronnych zasłużył sobie na specjalną pochwałę na jednym z posiedzeń sejmu w połowie XVIII w. oto jak zapisano ten fakt w protokóle sesji sejmowej: „Imć Pan Marszałek Koronny… widząc, że J. Królewska Mość łaskawego na rekomendacje ordinis equestris przychyla ucha, poważał się Inter commendatos policzyć inne znaczne zasługi Ichmościów, Pana Oskierki, Cześnika Wielkiego Księstwa Litewskiego i Imci Pana Świeżawskiego na Ukrainie securitatem krajów granicznych broniącego”, Franciszka zm. 1769 r., podczaszego lubaczowskiego, stolnika grabowieckiego, żonatego z Janiną Jełowicką – Bożeniec, którego wnuk Karol Tymoteusz Franciszek Salezy ur. 1790 r. kapitan 3 pułku ułanów był kawalerem złotego orderu Virtuti Militari nadany 8.06.1831 r. za udział w Powstaniu Listopadowym, Adama zm. 1758 r., podstolego grabowieckiego, właściciela Tartakowa, żonatego z Anną Węgleńską h. Godziemba-Szreniawa, Antoniego zm. 1757 r., podstarościego grodzkiego bełskiego, wojskiego bełskiego, sędziego grodzkiego bełskiego, właściciela Sulimowa żonatego z Marianną Trembińską – Bibernstein h. Rogala. Antoni zm. w 1757 roku miał trzy córki : Teresę żonę Józefa Benedykta Leszczyńskiego h. Abdank podkomorzego bełskiego, sędziego grodzkiego łuckiego, podstolego horodelskiego, podstarościego i sędziego grodzkiego horodelskiego, podsędka bełskiego, podkomorzego bełskiego, Anielę żonę Kazimierza Radziejowskiego h. Junosza, Salomeę żonę Milowicza h. Zaremba, oraz pięciu synów : Antoniego, który był księdzem pijarem, proboszczem w Załoźcach, Macieja zm. po 1792 r., sędzica bełskiego i podczaszego buskiego, cześnika buskiego, właściciela Sulimowa i Dylewa, żonatego z Eleonorą Polanowską h. Pobóg. Potomkiem Macieja był Kajetan Świeżawski, kapitan grenadierów, kawaler orderu Virtuti Militari, Ernest Świeżawski historyk, a także Antoni Świeżawski (1764-1839) cześnik kołomyski, oraz Leon Świeżawski (1870-1936) doktor medycyny, literat, filozof i Ludwik Świeżawski (1906-1991) literat. Następnym synem Antoniego zm. 1757 r. był Feliks Szczęsny Świeżawski zm. po 1775 r. sędzia bełski, podsędek bełski, skarbnik bełski, żonaty z Teresą Zub – Więkniewicz h. Jastrzębiec i Feliksą Anną Iwanicką h. Pełnia. Potomkiem Feliksa byli m. in. Anastazja żona Antoniego Wydźgi h. Jastrzębiec i Tyburcjusza Walerego Dramińskiego h. Suchekomnaty, Aleksandra żona Aleksandra Chrząnowskiego h. Poraj właściciela Kryłowa i Władysława Alojzego Adolfa Wojciechowskiego h. Rawicz, Aleksander kawaler orderu Virtuti Militari, uczestnik powstania listopadowego, żonaty z Rastawiecką h. Sas, Romuald Świeżawski ur. 1799 r. właściciel Kadłubisk i Podbajec, żonaty z Ludwiną Dramińską h. Suchekomnaty i Nimfą Walerią Jeżewską h. Jastrzębiec, Romuald (1872-1944) właściciel Miętkiego, Franciszek Wilhelm Świeżawski zm. 1918 r. właściciel Kadłubisk i Kosmowa, żonaty z Czesławą Kozarską h. Wężyk, oraz Kazimiera Świeżawska zm. 1927 r. żona Stefana Świeżawskiego właściciela Dołhobyczowa. Synem Antoniego zm. w 1757 r. , był także Kasper Świeżawski zm. przed 1793 r., cześnik, sędzia grodzki grabowiecki, podstarosta grabowiecki, miecznik grabowiecki, podstoli horodelski, podczaszy horodelski, żonaty z Ewą Siekierzyńską h. Zadora i Anną Głogowską h. Grzymała. Ostatnim z synów Antoniego zm. w 1757 r. , był Franciszek Świeżawski zm. po 1792 r., sędzic bełski, cześnik horodelski, wojski mn. bełski, właściciel Wereszyna i Wiszniowa, żonaty z Katarzyną Dramińską h. Suchekomnaty. Potomkami Franciszka byli m. in. : Mateusz , kapitan walczący w insurekcji kościuszkowskiej, żonaty z Prakseldą Dramińską h. Suchekomnaty, Edward (1813-1837) właściciel Łykoszyna, Wereszyna, Wiszniowa, Rzepnina, Żelechowa Wielkiego, Taduni i Streptowa żonaty z Kasyldą Wydźgą h. Jastrzębiec, Seweryn Mateusz Świeżawski (1835-1864), uczestnik powstania styczniowego, Wacław Hipolit Anastazy (1836-1904) żonaty z Emilią Chrzanowską h. Poraj i Anną z Zaklików h. Topór, Eustachy Świeżawski (1837-1903), żonaty z Emmą Jeżewska h. Jastrzębiec, dyrektor Towarzystwa Kredytowego Ziemian Lubelskich, Czesław (1867-1933) żonaty z Zofią Rakowską h. Trzywdar, Stefan Świeżawski (1872-1927) żonaty z Kazimierą Świeżawską, fundator kościoła w Dołhobyczowie, prezes Związku Plantatorów Cukrownictwa w Lubelskiem, Stefan Świeżawski (1907-2004), profesor historii filozofii, żonaty z Marią Heleną hrabianką Stadnicką h. Szreniawa. Żyjącymi potomkami Franciszka są również : Izabela Płatkowska – Świeżawska, tłumaczka poetka, mieszkająca w Warszawie, Katarzyna Świeżawska – Brodziak, mieszkająca w Konstancinie – Jeziornej, Aleksander Świeżawski, profesor historii średniowiecznej Polski mieszkający w Łodzi, Helena Maria Deskur ze Świeżawskich, mieszkająca w Czorsztynie, Monika Robins ze Świeżawskich, mieszkająca w Kanadzie, Paweł Eustachy Świeżawski, mieszkający w Kanadzie, Emma Marti ze Świeżawskich, mieszkająca w Szwajcarii, oraz Jerzy (Jacek) Świeżawski, mieszkający w Kanadzie. Do niedawna w gronie tych osób była również Maria Agnieszka Falguiere de Roqueplo ze Świeżawskich, niestety zmarła w końcu czerwca 2010 r. po ciężkiej długotrwałej chorobie. Żyjącym potomkiem Klemensa Józefata jest mieszkający w Piasecznie Jacek Stefan Świeżawski. W wieku XVII z linii rogowskiej, wyodrębniła się linia „prusko – pomorska” Świeżawskich, posiadająca majątki w Prusach : Chojno (Fichtenwald) w powiecie brodnickim (1731), Zawdę (Zawadę; z niem. Sawdin), Wolę Sawską i Nigacz w powiecie grudziądzkim (1772-1800). Wspomnieć też trzeba o tajemniczych „dobrach Lendzkich”, o których mowa w uchwale sejmiku szlacheckiego w Lipnie z dnia 4 czerwca 1699 roku i o których zwrot upominali się daremnie ówcześni Świeżawscy w sądach brandenburskich. Oto tekst tej uchwały: „a że niektórzy Ichmć obywatele koronni mając dobra i sukcessye in feudo pod Księżęciem Imcią brandenburskim zostające, jako to Ichmć panowie Świeżawscy i Szynkowski na dobrach Lendzku, którzy tak dawno się procesując po różnych grodach i sądach, ale i w samym sądzie nadwornym Książęcia Imci Regenta żadnej nie odnoszą… sprawiedliwości; dlatego… upraszamy posłów naszych, aby upraszali I.K.M.P.N.M., aby Książęcia Imci brandenburskiego interpellatur et paterne moneat, żeby… pamiętając na dobrodziejstwo Najj. Królów Panów i Rzeczypospolitej, przez którą hoc feudum condonatum est, a w którym pomienione dobra Lendzkie zostają, …aby te dobra Lendzkie juxta jura successionis pomienionym Ichmościom panom Świeżawskim i Szynkowskiemu oddane były… podpisane: Michał Stanisław Baliński burgrabia grodzki bobrownicki, marszałek koła rycerskiego…” – opublikowane w: Acta Historica, opr. Fr. Kulczycki T. X : Lauda sejmików Ziemi Dobrzyńskiej, s.185 Instrukcja posłom na sejm 1699, par. 46.
Z linii lubelskiej Świeżawskich, a dokładniej bełskiej(Tehlów) wyodrębniły się następujące linie :
-tomaszowsko-hrubieszowska w osobach Antoniego zm. 1757 r., oraz jego synów Feliksa Szczęsnego i Franciszka sędzica bełskiego i ich potomnych.
- lwowska w osobach potomków Macieja Świeżawskiego z Sulimowa oraz potomków Franciszka Ksawerego starosty pełczyńskiego.
- lubelska w osobach potomków Kaspra Świeżawskiego (Palikije).
- warszawska w osobach części potomków Macieja Świeżawskiego , oraz osobach potomków Franciszka Świeżawskiego żonatego z Janiną Jełowicką – Bożeniec, a także Karola Boromeusza Świeżawskiego, słynnego aktora działającego w Warszawie u schyłku XVIII w. Otrzymał on ponoć od króla Stanisława Augusta zaszczytny tytuł „Primus Actor Reipublicae”.
W wieku XIV oraz XV ze Świeżawskich bezpośrednio oraz pośrednio, wyodrębniły się następujące rodziny : Kłobukowskich dziedziczących w Kłobukowie nad Skrwą koło Tłuchowa, Brunowskich osiadłych w Brunowie koło Płocka, oraz w Dłutowie koło Działdowa, Kamieńskich mieszkających w Kamieniach : Kotowym, oraz Kmiecym, Turskich dziedziczących w Turzy Wielkiej, Złowodzkich mieszkających w Złowodach koło Zadusznik, Komorowskich osiadłych w Komorowie koło Lipna, Lubowieckich dziedziców w Lubówcu koło Lipna, Jarczewskich osiadłych w Jarczewie koło Lipna, oraz Giżyńscy mieszkający w Giżynku koło Rypina. Wszyscy oni pochodzili od Świeżawskich, a nazwiska przyjęli od nazw miejscowości, które zamieszkiwali.
W dniu 4 lipca 2009 roku, odbył się I zjazd Świeżawskich w Rogowie w pow. rypińskim. Pierwszym punktem programu zjazdu było, uczestnictwo w mszy świętej w kościele p. w. św. Bartłomieja w Rogowie, w intencji zmarłych członków rodziny Świeżawskich. Następnie udaliśmy się na cmentarz w Rogowie, odwiedzić groby zmarłych z rodziny Świeżawskich. Kolejnym punktem zjazdu, było spotkanie integracyjne w zajeździe w Kowalkach k. Rypina, gdzie bawiliśmy się do białego rana, przy akompaniamencie zespołu muzycznego z Rypina. Na spotkanie zjechali się Świeżawscy z różnych stron Polski : z Warszawy, Piaseczna, Konstancina-Jeziornej, z Rypina, Torunia, Lipna, oraz Rogowa i okolic.
W dniu 25 września 2010 roku w Rypinie odbył się II zjazd Świeżawskich i choć odbywał się w skromniejszej obsadzie był wydarzeniem niezwykle udanym.
P O D S U M O W A N I E
Świeżawscy na przestrzeni wieków, obejmowali wiele urzędów państwowych i samorządowych : Melchior Świeżawski ur. ok. 1525 r. był podstarościm grodzkim bobrownickim, Wojciech Świeżawski ur. 1610 r. był podwojewodzim dobrzyńskim, burgrabią grodzkim chełmińskim (1665-1167), posłem elektorem w elekcji Jana II Kazimierza Wazy na tron polski w 1648 r., Stanisław Świeżawski (1670-1738) był pisarzem ziemskim dobrzyńskim, chorążym dobrzyńskim, posłem elektorem Stanisława Leszczyńskiego na tron polski w 1705 r., Stanisław Jan Świeżawski zm. 1741 r. był wojskim bełskim, Jan Świeżawski zm. 1744 r. był stolnikiem horodelskim, Franciszek Ksawery Świeżawski był starostą pełczyńskim, Aleksander Świeżawski zm. 1758 r. był starostą cudynowskim, chorążym lubaczowskim, wojskim bełskim, posłem elektorem Stanisława Leszczyńskiego na tron polski w 1733 r., Adam Świeżawski zm. 1758 r. był podstolim grabowieckim, oboźnym województwa bełskiego, posłem elektorem Stanisława Leszczyńskiego na tron polski w 1733 r., Antoni Świeżawski zm. 1757 r. był podstarościm grodzkim bełskim, deputatem do Trybunału Koronnego, sędzią grodzkim bełskim, wojskim bełskim, Franciszek Świeżawski zm. 1769 r. podczaszy lubaczowski, stolnik grabowiecki, poseł elektor Stanisława Leszczyńskiego na tron polski w 1705 r. Maciej Świeżawski, syn Antoniego był sędzicem bełskim, podczaszym buskim, cześnikiem buskim, Antoni Świeżawski (1764-1839) był cześnikiem kołomyskim, Feliks Szczęsny Świeżawski zm. po 1792 r. był sędzią bełskim, podsędkiem bełskim, skarbnikiem bełskim, posłem elektorem Stanisława II Augusta Poniatowskiego w 1764 r., Kasper Świeżawski zm. przed 1793 r. był cześnikiem, sędzią grodzkim grabowieckim, podstarostą grabowieckim, miecznikiem grabowieckim, podstolim horodelskim, podczaszym horodelskim, Franciszek Świeżawski zm. po 1792 r. właściciel Wereszyna i Wiszniowa był sędzicem bełskim, cześnikiem horodelskim, wojskim mniejszym bełskim, Jakub Świeżawski z Ziemi Dobrzyńskiej był posłem elektorem Stanisława Leszczyńskiego na tron polski w 1705 r., Tomasz Świeżawski z Ziemi Dobrzyńskiej był posłem elektorem Augusta II Mocnego na tron polski w 1697 r. oraz posłem elektorem Stanisława Leszczyńskiego na tron polski w 1705 r., Tomasz Świeżawski z województwa chełmińskiego był posłem elektorem Stanisława Leszczyńskiego na tron polski w 1705 r., Maciej Świeżawski z Ziemi Dobrzyńskiej był posłem elektorem Augusta II Mocnego na tron polski w 1697 r., Świeżawski z Zelasowicz w województwie sandomierskim był posłem elektorem Augusta II Mocnego na tron polski w 1697 r., Antoni Świeżawski syn Kaspra był sędzią pokoju powiatu krasnostawskiego, członkiem Rady Obywatelskiej województwa lubelskiego w 1822 roku, Piotr Świeżawski w 1822 roku był adiunktem Rady Stanu Królestwa Polskiego, Eustachy Świeżawski (1837-1903) był prezesem Dyrekcji Szczegółowej Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego Lubelskiego, prezesem Lubelskiego Towarzystwa Dobroczynności, Stanisław Świeżawski (1895-1974) był posłem na sejm II kadencji, szefem Cywilnej Kancelarii Prezydenta RP Ignacego Mościckiego, Tomasz Świeżawski był wójtem gminy Łaszczów (1932-1936). Jacek Stefan Świeżawski prezesem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa za rządów L. Milera. Józef Świeżawski z nadania Rady Regencyjnej w roku 1918, był premierem rządu polskiego (ministrem wojskowości w jego rządzie był Józef Piłsudski).
Świeżawscy, brali czynny udział w obronie Rzeczypospolitej, bronili polskości także w czasie zaborów, oraz kampanii wrześniowej i Powstaniu Warszawskim : Stanisław Świeżawski, dowódca chorągwii pancernej Marszałka Nadwornego Koronnego Hieronima Lubomirskiego (wyprawa wiedeńska 1683 r.), Jan Świeżawski, rotmistrz znaku pancernego walczył pod Sobieskim, Franciszek Świeżawski zm. 1769 r. chorąży pancerny znaku starosty rzeczyckiego, Karol Świeżawski, kapitan 3 pułku ułanów odznaczony złotym orderem Virtuti Militari za udział w Powstaniu Listopadowym, Faustyn Świeżawski poległ pod Raszynem w r. 1809, Adam Świeżawski (1891-1940) był kapitanem WP, obrońcą Lwowa 1918 r., zamordowany w Katyniu 1940 r., Kazimierz Świeżawski (1874-1953) był majorem WP uczestnikiem wojny polsko – rosyjskiej 1920 r., Eustachy Świeżawski (1899-1964) współdziałał z AK, Kajetan Świeżawski (1788-1852) kawaler orderu Virtuti Militari stracił nogę pod Lipskiem (za Napoleona), Aleksander Świeżawski był pułkownikiem Wojsk Koronnych, Józef Świeżawski służył i walczył w białych „Krakusach” w Powstaniu Listopadowym, Gustaw Świeżawski poległ w 1963 r. w czasie Powstania Styczniowego, zarąbany przez dragonów rosyjskich, Aleksander Świeżawski kawaler orderu Virtuti Militari, uczestnik powstania listopadowego 1831 r. walczył pod gen. bryg. Wincentym Szeptyckim, Michał Świeżawski, zmarł w Wilnie jako oficer rez. armii carskiej, Mateusz Świeżawski, kapitan regimentu wiernych kozaków w insurekcji Kościuszki (bitwa pod Zieleńcami) i Powstaniu Kościuszkowskim 1794 r., Seweryn Świeżawski podporucznik, uczestnik powstania styczniowego zm. w 1864 r. w więzieniu austriackim w Hradec Kralovy, Stanisław Świeżawski (1895-1974) ps. „Motor” później „Rosomak” podporucznik żołnierz AK, Stefan Świeżawski (1907-2004) ps. „Wincenty” porucznik AK, Aleksander Świeżawski uczestnik powstania warszawskiego 1944 r., Anna Świeżawska ps.”Hanka” była kurierem z rządem polskim na uchodźctwie w Londynie.
Świeżawskim sprawa wiary i Kościoła, była zawsze bliska : Wojciech i Stanisław Świeżawski, byli kolatorami kościoła w Rogowie, dwukrotnie go odbudowywali w roku 1693 oraz 1720, syn Elżbiety Starorypińskiej ze Świeżawskich, Wojciech był kanonikiem płockim, Barbara Świeżawska była zakonnicą dominikanką, Antoni Świeżawski był księdzem pijarem, proboszczem w Załoźcach, Ksawery Świeżawski był księdzem proboszczem w Dąbrowicach, Katarzyna Świeżawska była zakonnicą benedyktynką XVIII w., Teofila Świeżawska była zakonnicą benedyktynką (w zakonie Matylda), Zofia Świeżawska (1894-1964) była zakonnicą (w zakonie karmelitanek bosych – przeorysza Matka Joanna Maria od Boskiego Serca w Zakopanem), Stefan Świeżawski (1872-1927) fundator kościoła w Dołhobyczowie, Stefan Świeżawski (1907-2004) filozof, wykładał 30 lat na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, uczestnik soboru watykańskiego II , przyjaciel papieża Jana Pawła II, Krzysztof Świeżawski ur.1750 r. był księdzem pijarem, Tadeusz Świeżawski był księdzem.
Świeżawscy z linii Wojciecha juniora obecnie zamieszkujący tereny Rogowa i okolic, stracili swoje majątki w XVIII wieku. Nie wiadomo jakie były tego powody, czy był to nieszczęśliwy zbieg okoliczności, czy trudna sytuacja gospodarcza w tamtych latach, tego się już chyba nigdy nie dowiemy. Jest wiele przypadków bankructw w tamtych czasach, których powodem było nadmierne zadłużenie, prowadzenie spraw sądowych z sąsiadami itp. Najstarsi ze Świeżawskich przypuszczają, że powodem zubożenia mogło być wydziedziczenie jednego z naszych przodków, na skutek ożenku z panną , o nie herbowym rodowodzie. Ale to są tylko hipotezy nie mające żadnego potwierdzenia.
Natomiast Świeżawscy z linii Jana mieszkający na Lubelszczyźnie, przed II wojną światową stracili swoje majątki, będące w rozkwicie, na skutek zmian ustrojowych, które nastąpiły po zakończeniu II wojny światowej. Manifest PKWN i nacjonalizacja pozbawiły ich majątku gromadzonego przez kilkanaście pokoleń.
Więcej na temat Świeżawskich h. Paprzyca można znaleźć w mojej książce „Świeżawscy herbu Paprzyca – Przyczynek do dziejów rodziny”. Znajdują się w niej następujące działy : Heraldyka, Informacje źródłowe, Domy dwory i pałace, Osoby, Nasze cmentarze, Genealogia, Sylwetki wybranych osób z rodziny Świeżawskich, Ciekawostki o Świeżawskich, Średniowieczny sekret Świeżawskich – Prywatna wojna Świeżawskich z Dłutowskimi h. Wąż, Omówienie oraz Podsumowanie. Książka zawiera bardzo dużo zdjęć, niektóre z połowy XIX wieku.
Andrzej Świeżawski