O Łukomskich cytatów troje

Drya

W gminie ro?ciszewskiej, w powiecie sierpeckim znajduje si? miejscowo?? o nazwie ?ukomie. W pobli?u tej miejscowo?ci znajduje si? tak?e wie? ?ukomie � Kolonia, Nowe ?ukomie i ?ukomka (gm. szczutowska).

 Pierwsza wzmianka ?r�d?owa o ko?ciele w ?ukomiu pochodzi z 1448 r. Na podstawie informacji z 1599 r. wiadomo, ?e w parafii by?a drewniana ?wi?tynia, konsekrowana. W 1599 r., w wizytacji jest mowa o ko?ciele pw. ?w. Ma?gorzaty, prawdopodobnie kolejnym w historii wsi, kt�ry przetrwa? do ok. po?. XVIII w. Obecny ko?ci�?, r�wnie? drewniany, zbudowano w 1761 r., ufundowany przez Mari? ?ucj? Kampenhausen, w?a?cicielk? wsi i kolatork? (parafia pw. ?w. Katarzyny).

W powiecie koni?skim, w miejscowo?ci ?ukom bytowa? r�d ?ukomskich. W Tekach Dworzaczka znajdujemy nast?puj?ce informacje:

�?ukomscy z ?ukomia w pow. koni?skim. Poniewa? we wsi ?ukom siedzieli obok siebie r�wnocze?nie Drye, Szeligi, a mo?e i Na??cze, nie spos�b posegregowa? wedle herb�w wszystkich, kt�rych nie potrafi?em powi?za? w ca?o?ci genealogiczne. Niestety nie mog?y w tym przyj?? z pomoc? herbarze. Z nich, Niesiecki zna? w Wielkopolsce tylko Dry�w, Boniecki przyda? jeszcze Na??cz�w, u Urskiego znale?li si? te? Szeligowie. Ale wszystkie trzy wymienione herbarze tam, gdzie m�wi? o Dryach, wyliczaj? przewa?nie, ba, nieomal wy??cznie, notorycznych Szelig�w. Umieszczam wi?c na wst?pie wszystkich tych ?-ch, kt�rych nie umiem po??czy? z Dryami lub Szeligami, chocia? przypuszczam, ?e w wi?kszo?ci przypadk�w byli tymi drugimi, niepor�wnanie szerzej rozplenieni.�

Opr�cz ?ukomskich w Polsce, wyst?powa? r�wnie? r�d kniaziowski (ksi???cy) pochodzenia litewskiego, kt�ry wzi?? swoje nazwisko od ?ukomli na Litwie.

Uruski pisa?, ?e: �Ju? w XII stuleciu istnieli ksi???ta ?ukomscy, to jest w?adcy na ma?ym udziale ?ukomli, na Bia?ej Rusi; ich pochodzenie nie jest pewnem, to jest, niewiadomo, czy pochodzili od Ruryka, lub od kt�rego z ksi???t Wariagskich, kt�rzy w X i XI stoleciach podbili i podzielili mi?dzy siebie Bia?? Ru?. Ksi???ta ?ukomscy w ko?cu XIV stolecia byli wyrzuceni z swej posiad?o?ci przez brata Jagie??y, Andrzeja ks. Po?ockiego, kt�ry nawet tytu?owa? si? ks. ?ukomskim; pod?ug niekt�rych heraldyk�w syn tego Andrzeja, Fedor, ma by? przodkiem nowego domu ?ukomskich dot?d istniej?cego�istnienie tego Fedora bardzo jest w?tpliwe�, a sami ?ukomscy pod?ug domowej tradycji nie od niego, ale wywodz? si? z krwi ksi???t ruskich, t? tradycj? przyj?? mo?na za prawdziw?, to jest, przypu?ci?, ?e dawni ksi???ta wyp?dzeni chwilowo przez Andrzeja Olgierdowicza wr�cili do swego udzia?u.

Pod?ug Okolskiego herb tej rodziny jest Jastrz?biec odmienny, zupe?nie podobny do herbu Po?ubi?skich�, a nie herb Roch.

Niesiecki pisa?: � ?ukomski knia?, h. Roch � ?e id? z siostry Jagie??y. Dom dawny i zacny, kiedy? po?ockie i ?ukomskie ksi?stwa trzymali, ale J?drzej Wigunt brat Jagie??a, gwa?tem z ?ukomli zamku dobywszy, wuzy? ich z tego dziedzictwa, lubo? Jagie??o wkr�tce to odebra?.�

Jan Ciechanowicz w swoim dziele, pt.: �Rody rycerskie Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego. T. 6� wymienia tak?e ?ukomskich, pisze o nich:

"W Modzalewskij twierdzi?, ?e ?ukomscy pochodzili z miejscowo?ci ?ukomie niedaleko Humania i ?e ?ony brali m.in. z takich dom�w, jak: Dubscy, Kostenieccy, Ogronowiczowie, Laskiewiczowie i in."

W zwi?zku z powy?szym Ciechanowicz pisze: "Pierwsza cz??? tej informacji jest mylna. ?ukomscy bowiem wywodzili si? z Polski, a miejscowo?? na Ukrainie nazwano od ich nazwiska w XVII wieku. Na ziemiach Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego gnie?dzili si? w powiecie oszmia?skim, trockim, grodzie?skim, wile?skim i in. Piecz?towali si? tu herbami: Drya, Doliwa, Jastrz?biec, Prawdzic i Roch odm. Ksi???..."

Dokument z 1712 roku, kt�ry przet?umaczy? Ciechanowicz, zawiera nast?puj?ce informacje o rodzie ?ukomskich, tj.: "Ja, Eustachi z Olgierda Ksi??? Paw?owicz ?ukomski, ziemianin jego Kr�lewskiej Mo?ci z wojew�dztwa po?ockiego, a powiatu orsza?skiego, czyni? wiadomo tym moim listem dobrowolnym wieczystym (...) zapisem danym ja?nie wielmo?nemu panu J�zefowi i z Olgierda ksi?ciu Paw?owiczowi ?ukomskiemu, bratu rodzonemu m?odszemu memu. Na to, i? co po zej?ciu z tego ?wiata godnej pami?ci Olgierda Ksi???cia Paw?a ?ukomskiego, dobrodzieja rodzica naszego, spad?a sukcessya d�br naszych ojczystych na nas dw�ch braci wy?ej wyra?onych, jak te? z I podzia?u z jegomo?ciem Paw?owiczem Jerzym ?ukomskim, trzecim bratem naszym rodzonym, kt�ry wed?ug podzia?u nam si? zrzek? tych ojczystych d�br w woj. po?ockim le??cych nazywaj?cych si? Bielewszczyzna, Turyna, Rypi?szczyzna, Toronkiewicze, Zielony Ostr�w... ze wszystkimi poddanemi do nich nale??cemi, tak grunt�w, siano??ci, las�w puszczy, gaj�w, rzek, staw�w, sadzawek i r�?nych uroczyszcz na nas, rodzon? braci?, J�zefa i mnie Eustachiego ?ukomskich spad?ych;�"

Umowa ta dotyczy?a podzia?u d�br dziedzicznych mi?dzy bra?mi ?ukomskimi, jak te? dania ich cz??ci w posagu siostrze Katarzynie, wychodz?cej za m?? za Jerzego Stabrowskiego.

Jan Dworzecki - Bohdanowicz pisa? o ?ukomskich, kniaziach, herbu �P�? Gozdawy, na niej krzy? pod ni? belka. Z tych Bohdan Andrzejewicz ?ukomski, s?dzia ziemski orsza?ski w roku 1586; Maryna Iwanowa ?ukomska za Miko?ajem Olechnowiczem 1551; Jaros?aw Konstantynowicz ?ukomski, pods?dek lidzki 1595.�

O ?ukomskich z domu Drya (Lukomskis) wzmiankuje si?, ?e to staro?ytny r�d rycerski. O ?ukomskich z ?ukomia w powiecie koni?skim: �Wit i Jasiek ?ukomscy ?wiadczyli 1399 r. w L?dzie. Wit mia? spraw? z opatem L?dzkim w Pyzdrach 1402 r. Miko?aj z ?ukoma 1411 r. w Kaliszu, a Pietrasz 1428 r. w L?dzie wyst?puj?. Jasiek komornik s?du ziemskiego w Pyzdrach 1414 r. Miko?aj, kanonik wile?ski, sekretarz kr�lewski 1504 r. Jan, s?dzia kapturowy pozna?ski 1697 r.�

Wed?ug legendy rodzinnej ?ukomscy herbu w?asnego z ?ukomli w wojew�dztwie witebskim, wywodz? si? od jednego z syn�w Olgierda, ksi?cia litewskiego. Byli te? s?ynni herbu Jastrz?biec i kilku innych.

Reprezentanci rodu ?ukomskich walczyli m.in. w szeregach wojsk polskich podczas obl??enia przez Stefana Batorego w 1580 r. Wieli?a, Wielkich ?uk i Zawo?ocia.

O godle ?ukomskich ze zbior�w Pa?stwowego Archiwum Obwodowego w Kijowie:

�W niebieskim polu miecz z takimi? dwoma skrzyd?ami, ostrzem w g�r?. W prawym rogu tarczy ma?a z?ota tarcza z prostym krzy?em. Na he?mie korona, nad kt�r? z?ote pi�ro orle.�

Wyw�d familii urodzonych ?ukomskich herbu Prawdzic z 29 maja 1800 r. informowa?, ?e�

�Aleksander ?ukomski, dziad dzi? wywodz?cych si?, u?ywaj?c prerogatyw stanowi szlacheckiemu przyzwoitych, ponabywa? ziemskie possessye w okolicy Be?ulach w powiecie trockim po?o?onej za prawami wieczystoprzeda?nymi� Ten?e Aleksander ?ukomski mia? dw�ch syn�w: Jana i Miko?aja ?ukomskich� Z kolei, zostawszy dziedzicem drugiej po?owy maj?tku ojczystego, Miko?aj Aleksandrowicz ?ukomski sp?odzi? syn�w trzech: Marcina Jakuba oraz Jana Miko?ajewicz�w ?ukomskich�

Na fundamencie przeto takowych produkowanych dowod�w, rodowito?? staro?ytn? szlacheck? familii urodzonych ?ukomskich pr�buj?cych, my, marsza?ek guber?ski i deputaci powiatowi �famili? urodzonych ?ukomskich, jako to: Jakuba Miko?ajewicza z synami Benedyktem i Jakubem oraz Wiktorego Marcinowicza ?ukomskich za rodowit? i staro?ytn? szlacht? polsk? uznajemy, og?aszamy i onych do xi?gi szlachty guberni litewskiej klassy pierwszej zapisujemy.�

Na li?cie szlachty powiatu trockiego z 1844 r. odnotowani zostali natomiast Jakub, Benedykt, Wiktor i inni ?ukomscy.

W XVIII w. ?ukomscy, kt�rych przodkowie pochodzili ze wsi ?ukom w powiecie koni?skim, pojawili si? w miejscowo?ci Kurzajama (obecnie gm. Grab�w, pow. ??czycki), gdzie byli dziedzicami cz??ci wsi i okolicznych folwark�w. Legitymowali si? oni herbem Dryja, jednak?e ich przodkowie wyst?puj? r�wnie? jako Szeligi.

Potomkiem tego rodu jest Cezary ?ukomski z Warszawy. Pra�wnuk Jana ?ukomskiego i Marianny Miecznikowskiej (?lub 1792), zamieszka?ych pod koniec XVIII w. w Kurzejamie. W kolejnych latach licznie si? rozrodzili i w?adali okoliczn? ziemi?. Cz??? z nich do dnia dzisiejszego zamieszkuje Kurz?jam?, Jab?onn?, Chrz?st�wek i inne miejscowo?ci pow. ??czyckiego.

Syn Micha?a ?ukomskiego i Antoniny Ziemeckiej z gm. Grab�w, tj.: Stanis?aw ?ukomski po?lubi? Anastazj? Wasiak (c�rk? J�zefa i Marianny G?odek). Natomiast brat Anastazji, tj.: J�zef Wasiak po?lubi? siostr? wy?ej wspomnianego Stanis?awa, Genowef? ?ukomsk? (urodz. 1901 r. w Sob�tce), kt�ra zmar?a w 1985 r. w Borzys?awiu, w gm. tychowskiej. Mieli tr�jk? dzieci: J�zefa, Zdzis?awa i Karola Wasiak�w.

Ciekawostk? jest, ?e przy ?ukomskich herbu Drya (- Szeliga) i ?ukomskich herbu Roch III � linia ksi???ca, pojawiaj? si? w pewnych okresach te same imiona, tj.: Hilary, Wincenty, Teodor i Micha?.

Wy?ej wspomniano, ?e ojczystymi dobrami ksi???t ?ukomskich w woj. po?ockim by?a m.in. Rypi?szczyna. Czy zatem miejscowo?ci ?ukomie � Kolonia, Nowe ?ukomie i ?ukomka (gm. Szczutowo), le??ce w powiecie rypi?skim i sierpeckim, w woj. Kujawsko � Pomorskim nawi?zuj? do swoich imiennych, przesz?ych ?ukomskich ksi???t?

07 maja 2012 r.
autor: Pawe? Wasiak

?r�d?a:

- Akta parafialne parafii Grab�w, w pow. ??czyckim,
- Historia wsi ?ukomie, w gm. Ro?ciszewo,
- Uruski Seweryn. Rodzina. Herbarz szlachty polskiej,
- Boniecki Adam. Herbarz Polski,
- Ciechanowicz Jan. Rody rycerskie Wielkiego Ksi?stwa Litewskiego.