Artykułów : 212
Odsłon : 2408776
Waga, Miara, Objetość

Jednostki miary stosowane w XVIII i XIX wieku
na terenach Ziemi Dobrzyńskiej
Zapoznając się z archiwaliami nie sposób prawidłowo określić powierzchnię zajmowanego gospodarstwa, ilości drzewa potrzebnego do budowy domu czy też wielkość plonów itp.
W celu poprawnego odczytu archiwalnych tekstów sporządzono poniższą ściągawkę.
W 1764r. sejm koronacyjny Stanisława Augusta zatwierdził ustawę przyjmującą za wzorce miary warszawskie.
W 1818r. w granicach Królestwa Polskiego, z inicjatywy Stanisława Staszica, opracowano nowy system miar, zwany nowopolskim. Był on ściśle związany z systemem metrycznym, choć zrezygnowano z podziału dziesiętnego i zachowano nazwy miar warszawskich.
W 1849r. wprowadzono jako obowiązujące rosyjskie miary.
JEDNOSTKA |
MIARY |
OBJĘTNOŚCI |
sążeń |
zwany też siągiem |
5,184 m3 drzewa |
JEDNOSTKA MIARY |
POJEMNOŚCI CIAŁ |
SYPKICH do 1818r. |
łaszt |
|
3618 litrów |
korzec |
|
120 l |
półkorzec |
zwany też korczykiem |
60,303 l |
ćwierć warszawska |
|
30,151 l |
miarka |
zwana faską |
15,0756 l |
garniec |
|
3,7689 l |
kwarta |
|
0,9422 l |
kwaterka |
|
0,2356 l |
JEDNOSTKA |
POJEMNOŚCI CIAŁ |
SYPKICH od 1819r. |
łaszt nowopolski |
|
3840 litrów |
korzec nowopolski |
|
128 l |
półkorzec |
|
64 l |
ćwierć nowopolska |
|
32 l |
garniec nowopolski |
|
4 l |
kwarta nowopolska |
|
1 l |
kwaterka nowopolska |
|
0,25 l |
JEDNOSTKA |
POJEMNOŚCI CIAŁ |
SYPKICH od 1849r. |
wiadro |
|
12,289 l |
JEDNOSTKA |
MIARY DŁUGOŚCI |
od 1819r. |
sążeń |
3 łokcie |
1,728 m |
łokieć |
|
0,595539 m |
stopa |
|
24 mm |
pręt |
|
4,32 m |
mila |
|
8534,3 m |
JEDNOSTKA |
MIARY DŁUGOŚCI |
od 1849r. |
sążeń rosyjski |
|
2,1336 m |
arszyn |
|
71,12 cm |
fut ( stopa ) |
|
30,48 cm |
werszek |
|
4,44 cm |
cal |
|
2,54 cm |
JEDNOSTKA |
WAGI |
od 1819r. |
centnar |
|
40,55 kg |
kamień |
|
10,138 kg |
funt |
|
0,406 kg |
łut |
|
0,013 kg |
granik |
|
0,000008 kg |
JEDNOSTKA |
POWIERZCHNI |
od 1819r. |
morga |
300 prętów kw. |
0,55976 ha |
włóka |
30 morgów |
16,7928 ha |
JEDNOSTKA |
WAGI |
od 1849r. |
pud |
40 funtów |
16,38 kg |